Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng "Chính quyền cảng" là phần đột phá nhất trong các nội dung sửa đổi lần này nhằm giải quyết những tồn tại, bất cập hiện nay trong việc tổ chức phối hợp đầu tư cảng, dẫn đến tình trạng giá thành cao, hiệu quả thấp.

Về nội dung này, hầu hết các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều bày tỏ băn khoăn về tên gọi cũng như mô hình hoạt động, tổ chức của “Chính quyền cảng”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu nói: “Dùng từ Chính quyền cảng là không ổn, khi ở Việt Nam chỉ dùng từ chính quyền địa phương và chính quyền Trung ương”.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước cho rằng “không nên dùng cụm từ này” vì sẽ “đẻ” ra một loạt chính quyền ở các khu công nghiệp, cảng hàng không,...

Còn ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách nói: “Dự thảo có nội dung Chính quyền cảng và Cảng vụ nghe giống nhau. Vậy, các đơn vị này thuộc cơ quan nào quản lý, trên là Bộ GTVT hay Chính phủ hay chính quyền nào. Trong khi đó, dự thảo quy định chức năng của đơn vị này rất lớn, có phù hợp Luật Tổ chức chính quyền địa phương không?”.

Bộ trưởng Đinh La Thăng giải trình thêm hầu hết các nước khác đều có mô hình tổ chức chính quyền cảng. Chính quyền cảng không nằm trong hệ thống chính quyền từ Trung ương tới địa phương mà tổ chức thống nhất về đầu tư kinh doanh, khai thác cảng biển có hiệu quả, vừa có chức năng quản lý Nhà nước, vừa hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ông Đinh La Thăng cũng nhấn mạnh “không phải ở đâu cũng có chính quyền cảng mà chỉ thành lập ở những cảng lớn như tại Hải Phòng”.

Tuy nhiên, trước nhiều ý kiến phản biện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông Đinh La Thăng cho biết Bộ GTVT sẽ tiếp thu và nghiên cứu lại những quy định về mô hình này.

Trên thực tế, từ hai năm qua, Bộ GTVT đã kiến nghị cơ quan có thẩm quyền cho phép thành lập chính quyền cảng tại cảng Lạch Huyện, TP Hải Phòng. Mô hình này là cơ quan Nhà nước đặc biệt, hoạt động theo mục đích công và lợi nhuận.

Chính quyền cảng sẽ đóng vai trò là "chủ đất", trực tiếp đầu tư hoặc đứng ra kêu gọi thu hút đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng cảng, hạ tầng cơ bản, sau đó cho nhà đầu tư trong nước và nước ngoài thuê để kinh doanh, khai thác.

Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hàng hải là cơ hội để tạo ra cơ chế đột phá về thể chế chính sách phát triển kinh tế biển, để nước ta mạnh lên từ biển và giàu lên từ biển.

Bộ trưởng dẫn số liệu của Ngân hàng Thế giới, năm 2010, giao thông vận tải của Việt Nam xếp thứ 113/138 quốc gia, năm 2014 là xếp vị trí 74/138 và hạ tầng giao thông vẫn còn thấp kém. Năm 2014, dịch vụ logistics chỉ xếp vị trí 48, hơn 3 nước trong khu vực là Lào, Campuchia, Myanmar mà Lào lại không có biển.

Với cơ chế, chính sách mới về hàng hải trong dự thảo Luật này, Bộ GTVT đặt mục tiêu từ năm 2021, kinh tế hàng hải sẽ thay thế dầu khí, xếp thứ nhất về đóng góp giá trị cho nền kinh tế quốc dân.

Thành Chung